مورچه های آتشین می توانند یک بعد از ظهر دلپذیر را به یک روز بد تبدیل کنند. یک حمله از مورچه آتشین منجر به درد فوری و شدید می شود. درد به سرعت باعث خارش و سوزش پوستی می شود که می تواند چند ساعت تا چند روز ادامه داشته باشد.
اگرچه به نظر می رسد که مورچه های آتشین هنگام حمله، گاز می گیرند، اما اصطلاح صحیح آن، نیش زدن است. برای اکثر افراد، نیش مورچه های آتشین چیزی بیش از یک ناراحتی ایجاد می کند. به هر حال برخی از نیش زدن ها می توانند درد و خارش شدید ایجاد کنند. نیش مورچه آتشین می تواند برای افرادی که به سم آن حساس هستند، خطرناک باشد. تنها یک نیش، ظرف چند دقیقه می تواند علائم آنافیلاکسی را ایجاد کند.
مورچه های آتشین چه حشراتی هستند؟
کلمه مورچه آتشین به چندین گونه از مورچه های نیش دار اشاره دارد. دو گونه مهاجر که باعث ایجاد مشکل می شوند عبارتند از:
یک. اینویکتا سولنوپسیس
اینویکتا سولنوپسیس، بومی آمریکای جنوبی است. کمتر از 12 میلی متر طول و رنگ قرمز تا قهوه ای دارند. این گونه معمولاً به عنوان مورچه آتشین قرمز وارداتی شناخته می شود. مورچه های آتشین قرمز، پشته هایی با عرض 45 سانتیمتر می سازند؛ این تپه ها غالباً در چمنزارها یا مراتع، زمین های باغی، در امتداد مسیر وسایل نقلیه و سایر مناطق با دسترسی آسان به غذا یافت می شوند. آنها علاوه بر میوه و سبزیجات، حیوانات را نیز می خورند. این مورچه ها از سم خود برای بی حس کردن طعمه های خود استفاده می کنند و به گروه های بزرگی از مورچه های آتشین این اجازه را می دهند تا بر حیوانات خیلی بزرگتر، مانند لاک پشت های خانگی، به سرعت چیره شوند.
دو. سولنوپسیس ریکتری
سولنوپسیس ریکتری، نیز بومی آمریکای جنوبی است و معمولاً به عنوان مورچه آتشین سیاه وارداتی شناخته می شوند. مورچه های آتشین سیاه، پشته هایی بسیار بزرگتر از مورچه های آتشین قرمز ایجاد می کنند که اغلب چندین سانتیمتر ارتفاع دارد. این مورچه ها از نظر اندازه و شکل، تقریباً شبیه به هم خانواده قرمز خود هستند، اما رنگشان به جای قهوه ای مایل به قرمز، سیاه و قهوه ای تیره رنگ است.
هر دو گونه به طور تهاجمی از پشته های خود دفاع می کنند و در گروه های بزرگی به متجاوزین، حمله و آن ها را نیش می زنند. نیش زدگی بیشتر در باغبانان، کودکان در حال بازی و حیوانات خانگی رایج است. مورچه ها معمولاً حمله را تا زمانی که متجاوزین، پشته آن ها را ترک کنند، ادامه می دهند. بیشتر افراد پس از پا گذاشتن روی پشته مورچه ها، از ناحیه پاهای خود، گزیده می شوند.
بر خلاف بسیاری دیگر از گونه های حشرات نیش دار، مورچه ها می توانند چندین بار نیش بزنند. یک مورچه کارگر برای دفاع از پشته خود، چندین بار می تواند نیش بزند.
علائم نیش مورچه های آتشین
سم مورچه آتشین ترکیبی از حداقل 46 پروتئین است. در بیشتر افراد، نیش ها فقط باعث تحریک جزئی پوست می شوند. با این حال، آزمایشات اخیر بر روی سم مورچه آتشین نشان می دهد که سم آن شامل ماده ای است که بر روی سیستم عصبی تأثیر می گذارد. این ممکن است همان دلیلی باشد که چرا برخی از قربانیان مورچه آتشین، دچار توهم و سایر علائم مشابه می شوند؛ به خصوص پس از این که چندین بار مورد گزش قرار می گیرند.
نیش مورچه آتشین اغلب با درد و سوزش شدید بلافاصله پس از گزیدگی آغاز می شود. این درد، کوتاه مدت است و از چند ثانیه تا چند دقیقه ادامه دارد. بعد از آن، خارش یا سوزش خفیف یا شدید آغاز می شود؛ احساس خارش طی چند روز پس از آن بیشتر می شود. بیشتر گزش ها به خودی خود بدون درمان بهبود می یابند.
نیش مورچه آتشین نشانه هایی متفاوت از سایر حشرات ایجاد می کند. زخم ها، تاول هایی پر از چرک هستند و ممکن است شبیه جوش باشند. از آنجایی که مورچه های آتشین تمایل دارند به قربانیان خود به صورت گروهی حمله کنند، تعداد زیادی محل گزیدگی، قابل مشاهده خواهد بود. تاول ها معمولا 20 دقیقه پس از حمله مورچه ها و به سرعت ظاهر می شوند.
واکنش های آلرژیک به مورچه های آتشین
تاول هایی که بعد از نیش مورچه های آتشین ایجاد می شوند، واکنش های آلرژیک هستند؛ اما برخی از افراد واکنش های شدیدتری دارند. قسمت های اطراف محل گزش ممکن است بلافاصله متورم شوند و سوزش یا خارش ایجاد کنند.
شوک آنافیلاکسی کمتر دیده می شود، اما در صورت وقوع، می تواند برای زندگی افراد مخاطره آمیز باشد. افرادی که حساسیت شدید به سم مورچه دارند، معمولاً طی چند دقیقه پس از گزیده شدن، نشانه هایی بروز می دهند.
علائمی که در زیر بیان شده است به کمک پزشکی فوری نیاز دارند:
• مشکل در تنفس
• سرگیجه
• تورم زبان یا گلو
• گیجی
• کاهش هوشیاری
در صورت عدم درمان، این واکنش های آلرژیک می تواند باعث شوک بدن شود. از آنجا که این واکنش های آلرژیک و شوک ناشی از آن، بسیار تهدیدکننده سلامتی هستند، برای خلاص شدن از شر مورچه ها باید اقدامی اساسی انجام داد تا بتوان این مورچه ها را کاملاً ریشه کن کرد. برای این کار بهتر است از سم تخصصی ضد مورچه بهره برد تا به طور قطعی آنها را از بین برد.
درمان های خانگی برای نیش مورچه های آتشین
اکثر مردم نیازی به درمان پزشکی برای نیش مورچه ندارند. اگر تنفس، طبیعی باشد و گزیدگی مورچه، حساسیت جدی ایجاد نکند، درمان های خانگی گزیدگی مورچه که در زیر بیان شده اند می توانند مؤثر باشند:
* برای کاهش تورم از کمپرس سرد به فاصله 20 دقیقه استفاده کنید. کمپرس سرد را به مدت 20 دقیقه روی نیش قرار دهید.
* برای رفع خارش، از کرم هیدروکورتیزون روی پوست استفاده کنید.
* مصرف آنتی هیستامین برای کاهش واکنش های آلرژیک موضعی جزئی و خارش
* استفاده از پماد سه گانه آنتی بیوتیک بر روی محل گزیدگی می تواند در جلوگیری از عفونت در گزیدگی هایی که در اثر خارش، به زخم باز تبدیل شده اند کمک کند.
* استفاده از آب جو دوسر برای کاهش خارش
نکته: مقاومت در برابر خارش محل گزیدگی ها بسیار مهم است. خاراندن می تواند تاول ها را به زخم باز تبدیل کرده و باعث عفونت شود.
درمان های پزشکی برای نیش مورچه های آتشین
مشکلات تنفسی، تغییر در هوشیاری، تورم شدید و علائم مشابه در طی یک ساعت پس از گزیدگی، به مراقبت های پزشکی اورژانسی نیاز دارند. درمان اورژانسی با اپی نفرین می تواند این واکنش ها را بهبود بخشد. پس از واکنش آنافیلاکسیک به نیش مورچه های آتشین، برخی پزشکان توصیه می کنند که تزریق کننده خانگی اپی نفرین (اپی پن) را همراه داشته باشید؛ این دستگاه های خانگی، بلافاصله پس از گزیدگی، اپی نفرین را تزریق می کنند و می توانند در صورت واکنش آلرژیک دیگر، یا در مناطق دور از کمک های پزشکی، نجات دهنده زندگی باشند.
اگر علائم نیش مورچه آتشین بعد از چند روز برطرف نشود، ممکن است درمان پزشکی ضروری باشد. در صورت وجود تورم، درد شدید یا گسترش قرمزی پوست نیز به پزشک مراجعه کنید. بسته به علت علائم، پزشک ممکن است کرم هیدروکورتیزون یا تزریق هیدروکورتیزون را توصیه کند. اگر محل گزیدگی، آلوده باشد ممکن است به آنتی بیوتیک نیاز داشته باشد.
پیشگیری از نیش مورچه
مراحل زیر می تواند به جلوگیری از نیش مورچه ها و کاهش شدت درد آن ها کمک کند:
• در صورت گزیده شدن توسط مورچه آتشین بلافاصله از محل مربوطه خارج شوید.
• هنگام کار در فضای بیرون، از لباس های محافظ مانند جوراب و پوتین ضخیم استفاده کنید.
• صرف نظر از کار در پشته های مورچه های آتشین یا اطراف آن.
• استفاده از مواد دافع حشرات برای جلوگیری از مورچه های آتشین.
افراد نباید حتی در هنگام پوشیدن لباس محافظ، پشته های مورچه آتشین را لگد کنند. حمله به پشته ها از این طریق می تواند محرک مورچه ها باشد. همچنین بررسی وجود مورچه های آتشین در داخل خانه نیز مهم است. مورچه های آتشین گاه گاهی برای فرار از شرایط بد و شدید آب و هوایی، وارد خانه ها می شوند.
مورچه ها، کودکان و حیوانات خانگی
کودکان و حیوانات خانگی بیشتر در معرض خطر مورچه های آتشین هستند، چون آن ها از خطر این مورچه ها آگاه نیستند. حیوانات خانگی همچنین ممکن است بعد از حمله مورچه های آتشین، آن ها را داخل پشم و موی خود به داخل خانه بیاورند، که صاحبان آنها را نیز به خطر می اندازد.
والدین باید در مورد خطرات مورچه های آتشین با کودکان صحبت کنند و به آنها نشان دهند که پشته های آنها به چه شکلی هستند. آنها باید به کودکان بیاموزند که به محض پیدا کردن آن ها روی پوست خود، باید مورچه های آتشین را از خود دور کنند.
از بین بردن لانه های مورچه های آتشین در مناطقی که آن ها در آن زندگی می کنند می تواند به محافظت از حیوانات خانگی کمک کند. اگر حیوان خانگی مورد حمله مورچه های آتشین قرار گیرند، باید آن ها را از مورچه ها دور کرد.
مورچه ها باید با دست کنار زده شوند، نه با پاشیدن آب به رویشان. این امر باعث می شود که آنها با فک خود به حیوان بچسبند؛ که این اتفاق برای یک حیوان خانگی که دچار حمله می شوند وحشتناک است.
